Ven

Vì sao APPLE không sử dụng Flash cho iPhone, iTouch và iPad???

Bức thư "Thoughts on Flash" của Steve Jobs gởi Adobe.

Apple đã có một mối quan hệ lâu dài với Adobe. Thực tế, chúng tôi đã gặp những người sáng lập của Adobe từ khi còn họ còn mới bắt đầu từ một cái garage để xe. Apple từng là khách hàng lớn đầu tiên của họ khi áp dụng ngôn ngữ Postscript cho chiếc máy in Laserwriter mới của chúng tôi. Apple đã từng đầu tư vào Adobe và sở hữu khoảng 20% công ty trong nhiều năm. Hai công ty đã từng rất gắn bó khi cùng nhau cho ra đời chiếc máy tính cá nhân để bàn đầu tiên và còn nhiều lần sau đó nữa. Kể từ thời kì vàng son đó, hay công ty đã tách ra làm việc độc lập. Apple đã từng gần như phá sản, còn Adobe đã đặt chân vào thị trường người dùng doanh nghiệp với các sản phẩm Acrobat của họ. Ngày nay, hai công ty vẫn đang hợp tác với nhau phục vụ cho những người dùng creative - Người dùng Mac mua khoảng một nửa số lượng sản phẩm Creative Suite được bán ra của Adobe. Nhưng ngoài những điều đó thì có rất ít những điểm chung.

Tôi muốn ghi lại một vài dòng suy nghĩ của chúng tôi về sản phẩm Flash của Adobe để khách hàng và các nhà phê bình có thể hiểu được rõ hơn tại sao chúng tôi không cho phép sử dụng Flash trên iPhone, iPod và iPad. Adobe đã nghĩ rằng chúng tôi quyết định dựa trên hướng kinh doanh chính, và nói rằng chúng tôi muốn bảo vệ App Store - Nhưng thực ra chúng tôi quyết định như vậy là do những rào cản về công nghệ. Adobe tuyên bố rằng họ là một hệ thống khép kín, rằng Flash là "open", nhưng trên thực tế sự thật lại ngược lại. Hãy để tôi giải thích như thế này :

Đầu tiên. Đó là tính mở
Flash của Adobe là 100% độc quyền. Chúng là sản phẩm chỉ có duy nhất từ Adobe, họ có toàn quyền quyết định tương lai của sản phẩm, quyền quyết định về giá, vv...Kể cả khi Flash của Adobe hiện diện rộng rãi cũng không có nghĩa là nó mở (open) trong khi nó hoàn toàn được kiểm soát bởi Adobe. Theo gần như bất kì định nghĩa nào, Flash của Adobe là khép kín chứ không hề mở.

Apple cũng có nhiều sản phẩm độc quyền. Nhưng mặc dù hệ điều hành cho iPhone, iPod và iPad là độc quyền, chúng tôi vẫn tin tưởng mạnh mẽ rẳng tất cả các tiêu chuẩn liên quan đến web cần được mở. Thay vì dùng Flash, Apple đã sử dụng HTML5, CSS và JavaScript - tất cả đều là mã nguồn mở cơ bản. Tất cả các thiết bị di dộng của Apple đều đạt được hiệu năng cao và ít tốn điện năng là nhờ những mã nguồn mở cơ bản đó. HTML5, tiêu chuẩn web mới đã được công nhận bởi Apple, Google và nhiều công ty khác, hãy để những người lập trình web thiết kế những giao diện đồ họa nâng cao hơn, những kiểu chữ, hình động và hiệu ứng chuyển tiếp mà không cần phải bị phụ thuộc vào những plug-in của trình duyệt (Flash là ví dụ). Mã nguồn HTML5 là hoàn toàn mở và được kiểm soát bởi một ủy ban tiêu chuẩn, trong đó, Apple là một thành viên.
Apple thậm chí đã từng tạo ra một chuẩn mã mở cho web. Ví dụ, Apple bắt đầu với một dự án mã nguồn mở cỡ nhỏ và tạo ra Webkit - một bộ mã nguồn HTML5 hoàn toàn mở được thông dịch từ engine vốn là trái tim của trình duyệt Safari vốn được dùng trên tất cả các sản phẩm của chúng tôi. Webkit đã được sử dụng rộng rãi : Google dùng cho trình duyệt Android, Palm cũng dùng nó, Nokia dùng nó, và RIM (Blackberry) đã công bố rằng họ cũng sẽ dùng nó. Phần lớn trình duyệt cho smartphone sử dụng Webkit, trừ Microsoft. Bằng việc làm cho Webkit trở thành công nghệ mở, Apple đã tạo ra một tiêu chuẩn cho trình duyệt web di động.

Thứ hai, có được "đầy đủ thế giới web"

Adobe đã nhiều lần nói rằng các thiết bị di động của Apple không thể truy cập tới "một thế giới web đầy đủ" bởi 75% số video trên mạng chia sẻ dưới dạng Flash. Thứ mà họ không nói tới đó là phần lớn số video đó lại đồng thời cùng tồn tại dưới dạng format hiện đại hơn - H.264, và chuẩn mới hơn này có thể xem được trên iPhone, iPod và iPad. YouTube chiếm tới 40% số lượng video chia sẻ trên web, tỏa sáng trong một gói ứng dụng trên tất cả các thiết bị di động của Apple. Và với YouTube trên iPad, bạn sẽ có được trải nghiệm tốt hơn bao giờ hết. Cộng thêm video từ các nguồn như Vimeo, Netflix, Facebook, ABC, CBS, CNN, MSNBC, Fox News, ESPN, NPR, Time, The New York Times, The Wall Street Journal, Sports Illustrated, People, National Geographic, và rất rất nhiều nguồn khác nữa, khi đó người dùng iPhone, iPod và iPad sẽ không bị lỡ mất nhiều video là bao.

Một tuyên bố khác của Adobe là các thiết bị của Apple không thể chơi Flash game. Đó là sự thật. Nhưng may mắn thay, với hơn 50.000 tựa game và giải trí trên App Store, và khá nhiều trong số đó là miễn phí. Vậy là chúng ta có nhiều tựa game và giải trí cho iPhone, iPod và iPad nhiều hơn bất kì dạng máy nào khác trên thế giới.

Thứ 3, đó là độ tin cậy, bảo mật và hiệu năng.

Symantec hiện tại đã nêu bật Flash vì có tính bảo mật tệ kỉ lục của năm 2009. Chúng ta cũng biết rằng Flash là nguyên nhân số một làm cho Mac bị crash. Chúng tôi đã làm việc với Adobe để giải quyết vấn đề này nhưng họ vẫn "khất lần" từ vài năm nay. Chúng tôi không muốn làm giảm độ tin cậy, bảo mật của iPhone, iPod, iPad bằng cách dùng Flash.

Ngoài ra, Flash hoạt động không hiệu quả trên các thiết bị di động. Chúng tôi thường hỏi Adobe rằng họ hãy chỉ ra một trường hợp Flash có thể chạy tốt trên thiết bị di động, trên bất kì thiết bị di động nào trong vòng vài năm trở lại đây. Và chúng tôi chưa bao giờ thấy có thiết bị nào như vậy. Adobe đã công khai nói rằng Flash sẽ có trên một chiễc smartphone vào đầu năm 2009, rồi nửa cuối nămg 2009, rồi đầu 2010, và bây giờ họ lại nói nửa cuối năm 2010. Chúng tôi tin rằng cuối cùng họ cũng sẽ cho ra mắt nhưng vui mừng là chúng tôi đã không nín thở chờ đợi. Ai biết nó sẽ hoạt động như nào chứ ?

Thứ 4, Thời lượng pin

Để có được thời lượng pin dài, thiết bị di động cần phải giải mã video bằng phần cứng, nếu giải mã bằng phần mềm sẽ gây tiêu tốn quá nhiều điện năng.Có nhiều chip trong các thiết bị di động hiện đại có chứa bộ giải mã tín hiệu có tên H.264 - một chuẩn công nghiệp được sử dụng trong đầu đĩa Blu-ray DVD player và được thông qua bởi Apple, Google (YouTube), Vimeo, Netflix và nhiều công ty khác.

Mặc dù Flash hiện tại đã hỗ trợ cho H.264 nhưng phần lớn trang web Flash hiện tại vẫn yêu cầu thế hệ giải mã đời trước, cái mà không được thực thi bằng chip phần cứng mà lại thực hiện giải mã qua phần mềm. Sự khác biệt là rất đáng chú ý : ví dụ với iPhone,với video chuẩn H.264 có thể bật được lên đến 10 tiếng trong khi video sử dụng giải pháp giải mã bằng phần mềm lại chỉ có thể bật được không đến 5 tiếng trước khi pin bị "xả" hoàn toàn.

Khi trang web nén lại video với H.264, chúng có thể được sử dụng hoàn toàn không cần đến Flash. Chúng được trình chiếu hoàn hảo trong trình duyệt Safari của Apple hay Chrome của Google mà hoàn toàn không cần đến bất cứ plug-in nào, và nhìn cũng thật tuyệt trên iPhone, iPod, và iPad.

Thứ 5, Cảm ứng chạm

Flash được thiết kế để sử dụng trên dòng PC sử dụng chuột, không phải để sử dụng với màn hình cảm ứng dùng bằng ngón tay. Ví dụ, nhiều trang web dựa vào "rollovers", thứ sẽ giúp pop up một menu hoặc các phụ mục khác khi trỏ chuột di chuyển đến một điểm xác định. Cuộc cách mạng giao diện cảm ứng đa điểm của Apple không sử dụng chuột, và do vậy không có khái niệm về rollover. Do đó, phần lớn trang web Flash sẽ cần phải viết lại để hỗ trợ cho các thiết bị touch-based.

Thứ 6, lí do quan trọng nhất.

Bên cạnh sự thật rằng Flash là mã nguồn đóng và bị độc quyền, có hạn chế lớn về kĩ thuật, không hỗ trợ các thiết bị touch-based, còn có một lí do quan trọng hơn nữa mà từ đó chúng tôi quyết định không cho phép Flash trên iPhone, iPod, iPad. Chúng tôi đã từ chối về việc dùng Flash để xem video và nội dung từ trang web, nhưng ngoài điều đó ra Adobe còn muốn lập trình viên sử dụng Flash để tạo app chạy trên các thiết bị di động của chúng tôi.

Chúng tôi đã rút ra được kinh nghiệm từ một trải nghiệm đau đớn rằng khi sử dụng lớp phần mềm từ bên thứ ba và đặt chúng giữa lớp nền tảng (platform) và lập trình viên sẽ dẫn đến hậu quả là các ứng dụng dưới tiêu chuẩn (sub-standard) và gây giảm cho hiệu suất của toàn bộ nền tảng. Nếu một lập trình viên sử dụng và bị phụ thuộc vào thư viện lập trình (libraries) và công cụ phát triển (tools) của bên thứ 3, họ chỉ có thể tận dụng lợi thế về advantage of platform enhancements (lợi thế đi trước về công nghệ) khi và chỉ khi hãng thứ 3 chọn áp dụng khả năng mới. Chúng tôi không thể rơi vào tình trạng bị động và bị hãng thứ 3 nhìn với con mắt thương hại khi họ nắm trong tay khả năng quyết định khi nào sẽ trao các cải tiến của chúng tôi làm ra đến tay nhà phát triển của chúng tôi.

Điều này còn tệ hơn nữa khi hãng thứ ba hỗ trợ một nền tảng phát triển chéo. Hãng thứ ba này có thể sẽ không tận dụng các cải tiến của một nền tảng cho đến khi các cải tiến đó có được trên tất cả các nền tảng mà họ hỗ trợ (!!). Do đó các nhà phát triển sẽ chỉ có thể tiếp cận với một mẫu số chung thấp nhất của các tính năng. Một lần nữa, chúng tôi không thể chấp nhận một kết quả mà các nhà phát triển của chúng tôi bị cô lập khỏi những sáng kiến, cải tiến của chúng tôi chỉ bởi vì những điều đó không có trên các nền tảng của đối thủ cạnh tranh với chúng tôi.

Flash là một công cụ phát triển chéo. Nó không phải là một cú huých của Adobe giúp các nhà phát triển viết những chương trình tốt nhất cho iPhone, iPod, iPad. Nó chỉ là một cái mốc giúp cho các nhà phát triển viết những cross platform apps. Và Adobe đã rất chậm chạp công nhận những cải tiến của nên tảng Apple (Apple’s platform). Ví dụ, mặc dù MAC OS X đã có mặt trên thị trường được gần 10 năm nay, nhưng Adobe chỉ công nhận hoàn toàn (Cocoa) vào 2 tuần trước khi họ ship CS5. Adobe là hãng phát triển thứ 3 sau chót hoàn toàn công nhận MAC OS X

Động lực của chúng tôi rất đơn giản - chúng tôi muốn cung cấp nền tảng tiên tiến nhất và sáng tạo nhất cho các nhà phát triển của chúng tôi và chúng tôi muốn họ đứng trực tiếp trên nền tảng này và tạo ra những ứng dụng tốt nhất mà thế giới từng có. Chúng tôi muốn tiếp tục nâng cao nền tảng để các nhà phát triển có thể tạo ra những ứng dụng thâm chí đáng kinh ngạc hơn, mạnh mẽ hơn, vui hơn và hữu ích hơn. Tất cả mọi người đều là kẻ chiến thắng - chúng tôi bán được nhiều thiết bị hơn vì chúng tôi có những ứng dụng tốt nhất, những nhà phát triển có được số lượng người dùng cơ bản nhiều hơn và nhiều hơn nữa, và người dùng lại tiếp tục vui mừng khi có chọn được những ứng dụng tốt nhất và quảng bá nhất trên bất kì nên tảng nào.

Kết luận.

Flash đã được tạo ra từ thời kì PC - cho PC và chuột. Flash là một thương vụ thành công của Adobe và chúng tôi hiểu tại sao họ muốn đẩy tầm ảnh hưởng của nó ra ngoài PC. Nhưng kỉ nguyên di động là kỉ nguyên trong đó các thiết bị sử dụng điện năng thấp, giao diện cảm ứng và chuẩn web mở - những thứ mà Flash quá kém cỏi.
Sự bùng nổ về các nguồn media dành cho các thiết bị di động của Apple đã chỉ ra rằng Flash không còn cần thiết để xem video hoặc bất kì loại nội dung web nào. Và 200.000 apps trên App Store của Apple chứng minh rằng Flash không cần thiết cho hàng chục ngàn nhà phát triển để tạo ra các ứng dụng đồ họa phong phú, gồm cả các trò chơi.
Các tiêu chuẩn mới trong kỉ nguyên di động như HTML5 sẽ là kẻ chiến thằng trên các thiết bị di động (và cả PC). Có lẽ Adobe nên tập trung hơn vào việc tạo nên công cụ HTML5 cho tương lai và ít phê bình Apple đi để bỏ lại quá khứ ở đằng sau.

iLounge